Manuel ve yarı otomatik şanzımana sahip olan otomobillerde debriyaj balatası yani baskı balata adı verilen bir parça bulunur. Peki ya baskı balatanın bittiği nasıl anlaşılır? Baskı balata biterse ne olur? Baskı balata azalınca ne gibi belirtiler verir.
Baskı Balata Nedir ve Ne İşe Yarar? : Baskı balata sürtünmeye dayanıklı bir malzemeden üretilmiştir. Baskı balatanın yeri; baskı plakası ve volan arasında bulunur. Sürücü ayağını debriyajdan çektiği anda baskı plakasında güçlü yaylar, debriyaj balatasını volana karşı baskılar. Bu durumda motor ile şanzıman arasında kaymaz bir bağlantı meydana gelmiş olur.
Baskı balata manuel ve yarı otomatik vitesli otomobillerde bulunur. Manuel vitesli araçlarda sürücü debriyaja basarak şanzımını motordan ayırır ve vites değiştirir. Yarı otomatiklerde ise debriyaja basma görevini robotik bir kol sağlar.
Baskı Balatanın Bittiğinin Belirtileri
Aracınızın baskı balatası azalmaya başladığında bir takım belirtiler verir. Ancak bu belirtilerin baskı balatanın bitmesinden dolayı olduğu kesin değildir. İşte debriyaj balatasının azaldığının belirtileri;
1- Motor Bağırmasına Rağmen Araba Hızlanmıyor
Baskı balatanın artık değiştirilmesi gerektiğinin en büyük belirtilerinden bir tanesi siz gaz basmanıza rağmen motorun bağırması, ancak arabanın hızlanmamasıdır. Çünkü baskı balatasının yüzeyi aşınmıştır ve volan üzerinde kaymaya neden olmaktadır. Tutunamayan balata boşa döner ve motor gücü şanzımana aktarılamaz. Bu durumda motor bağırır ancak araba gitmez.
2- Kalkışlarda titreme
Hem manuel hem de yarı otomatik şanzımanlı araçlar için geçerlidir. Hafif bir yokuşta bile ayağınızı debriyajdan kaldırırken aracınızın titrediğini hissedersiniz. Yarı otomatikte ise kalkışlarda titreme olabilir. Bu debriyaj balatasının azaldığından dolayı sürtünmesinin takılması nedeniyle olmaktadır.
3- Yakıt Tüketiminin Artması
Motor gücü, şanzımana tam iletilemediğinde siz aracınızın daha hızlı gitmesi için gaza basacaksınız. Bu da aracınızın yakıt tüketiminin çok fazla artmasına neden olacaktır.
4- Sürtünme Sesi Gelmesi
Baskı balata sessiz çalışan bir parçadır. Ancak bittiği veya azaldığı zaman yüzeyindeki sert malzeme erir. Çok eriği zaman balatanın çelik yüzeyi ile çelikten yapılan volan birbirine sürter. Bu da aracınızdan metalin metale sürtünme sesi gelmesine neden olur.
5- Araba Vitese Geçmez veya Zor Geçer
Debriyaja sonuna kadar basmanıza rağmen aracınız vitese geçmiyorsa, baskı balata işlevini yitirmiş demektir. Ayrıca vites geçişlerinde zorluk ve gıcırtı sesi baskı balatanın bittiğinin habercisidir.
6- Hızlanırken Motorun Bağırması
Aracınızla hızlanma sırasında motorun normalden daha çok bağırdığını duyarsanız, bu baskı balatanın bittiğinin habercisi olabilir.
Baskı balata yolda biterse ne olur? : Aracınızın baskı balatası bittiği zaman artık vites değiştiremeyeceksiniz. Bu da yolda kalmanıza neden olacaktır. Aracınızı bir çekici yardımıyla servise götürmeniz gerekebilir. Ancak her ne kadar tavsiye etmesemde baskı balatası biten aracı hareket ettirmenin bir yolu var. " İlk aracı çalışırken vitese takamadığınızdan emin olun. Ardından aracınızın motorunu durdurun. Eğer yokuş aşağı veya düz bir yerdeyseniz vitesi 2'ye, yokuş yukarı ise 1'e takın. Marşa basın ve hafifçe gaz verin. Aracınızın hareket ettiğini göreceksiniz. Bu evreden sonra aynı viteste sanayiye kadar gidebilirsiniz. Vites yükseltmek için 4 bin devire kadar gaza basın ve vitesi bir üst vitese geçirin." Ama dediğimiz gibi bu aracınızın şanzımanına çok ağır hasarlar verebilir.
Baskı Balata Neden Çabuk Biter
Debriyaj balatasının ömrünü kısaltan pek çok etken bulunmaktadır. Ankara, İstanbul gibi yoğun trafiğin bulunduğu illerde şehir içi kullanılan araçların baskı balatalarının ömrü ortalama 60 ile 80 bin kilometre arasındadır. Bu sürücünü kullanım şekline göre uzayıp kısalabilir. Baskı balatanın ömrünü uzatan şeyler aracınızın debriyajı ile mümkün olduğunca az haşır neşir olmaktır. Baskı balatanın ömrünü en çok kısaltan şey ise, aracı yarım debriyaj diye tabir edilen, debriyajda tutmaktır. Bu aracın tüm ağırlığının baskı balataya binmesine neden olur ve kısa sürede baskı balatanın sıyırmasına neden olabilir.